011. W jaki sposób bank oblicza długość lokaty ?

Liczba dni lokaty.

Liczenie czasu trwania lokaty raczej nikomu nie sprawia trudności, warto jednak wyraźnie zaznaczyć, że lokata od 12 do 19 marca to lokata siedmiodniowa (proste odejmowanie 19-12, przy dłuższych okresach zwłaszcza przechodzących przez zmianę miesiąca dla pewności można posłużyć się Excelem). Byłem natomiast wielokrotnie świadkiem poważnych dociekań i sporów na temat, który dzień lokaty jest nieoprocentowany: pierwszy, czy ostatni. Chodzi o to, że podświadomie wszyscy rozumieją, że lokata od 12 do 13 marca to lokata jednodniowa, ale czy oprocentowany jest 12 marca czy 13 marca ?

Transakcje w ciągu dnia.

W rozwiązaniu tej zagadki pomaga refleksja na temat, jak funkcjonuje bank. Otóż w ciągu dnia bank księguje tysiące operacji na rachunkach swoich klientów. Każda z tych operacji zwiększa lub zmniejsza saldo rachunku danego klienta. Saldo rachunku w ciągu dnia ma o tyle znaczenie, że operacja nie zostanie przeprowadzona, jeśli w jej wyniku saldo spadnie poniżej dopuszczalnej kwoty. Tą kwotą jest na ogół zero, chyba, że Klient ma przyznany limit kredytowy - wówczas dozwolone staje się poruszanie do poziomu przyznanego limitu zadłużenia.

Saldo zamknięcia.

Do obliczeń odsetek używa się jednak salda z zamknięcia dnia, czyli stanu środków na rachunku po zaksięgowaniu na nim ostatniej operacji w danym dniu. Na ogół bank kończy księgowania i zamyka dzień późnym wieczorem lub nawet w nocy, więc prawdę mówiąc oprocentowane jest saldo „nocne”. Wracając do przykładu naszej lokaty od 12 do 13 marca: oprocentowaniu będą podlegać środki znajdujące się na rachunku po ostatnim księgowaniu 12 marca, czyli saldo pierwszego dnia lokaty. Saldo ostatniego dnia lokaty nie może być oprocentowane, bo w ciągu tego dnia lokata zostanie zamknięta, czyli na koniec dnia lokaty już nie będzie. A co z pieniędzmi ? Albo trafią na inny rachunek (gdzie będą oprocentowane lub nie), albo zostanie z nich utworzona kolejna lokata.

Lokata miesięczna czyli jaka ?

Nieco zamieszania wprowadzają określenia typu „lokata miesięczna”, „lokata kwartalna” czy „lokata roczna”, bo prawdę mówiąc na ich podstawie nie można wywnioskować ile dni trwa taka lokata. Z jednej strony miesiące, kwartały i lata mają różną długość, a z drugiej w zdecydowanej większości przypadków banki pilnują, aby lokaty zapadały w dni robocze. Tego typu określenia mają raczej charakter marketingowy, natomiast szczegóły umowy lokaty precyzują dokładnie od kiedy do kiedy lokata trwa. I można sobie policzyć i liczbę dni i spodziewaną kwotę odsetek.