013. Krótkie lokaty, długie kredyty, czyli płynność banku.
Na pewno słyszeliście o kredytach hipotecznych.
Długoterminowych. Nawet trzydziestoletnich. Są takie, prawda ?
A słyszeliście o trzydziestoletnich lokatach bankowych ? Lub
nawet pięcioletnich ? Albo inaczej: mając wolne środki, czy ulokowalibyście je
na tak długi okres czasu ? A nawet jeśli, to czy dotrzymalibyście terminu i nie
skorzystalibyście z tych środków wcześniej ?
Niedopasowanie terminów.
Właśnie ! W działalności kredytowo-depozytowej banku
występuje problem niedopasowania terminów zapadalności lokat i kredytów.
Idealnie byłoby bowiem, gdyby okresy depozytów i kredytów sobie odpowiadały,
ale tak nie jest, co najlepiej widać na przykładzie kredytów udzielanych na
maksymalne okresy.
Udzielając trzydziestoletniego kredytu na budowę domu bank
raczej na pewno nie ma dostępu do trzydziestoletniej lokaty, która by
sfinansowała ten kredyt. Źródłem finansowania będą więc lokaty, o znacznie
krótszym terminie, np. trzymiesięczne. Oznacza to, że w ciągu życia kredytu,
bank będzie musiał wielokrotnie zastąpić wygasające lokaty nowymi, które będą
finansować ten sam kredyt. Oczywiście w rzeczywistości nie odbywa się to w
stosunku do pojedynczego kredytu, lecz do wszystkich kredytów udzielonych przez
bank. Nie mniej jednak dla zachowania płynności bank jest zmuszony tak
prowadzić swoją działalność, aby zawsze zastępować wygasające depozyty nowymi,
o pożądanych parametrach.
Płynność banku.
Na tym właśnie polega zarządzanie płynnością banku, które
jest jednym z najważniejszych i najtrudniejszych elementów działalności banku,
a jednocześnie mało znanym. W zarządzaniu płynnością bankom pomaga statystyka i
wiedza na temat zachowań ich klientów. Okazuje się bowiem, że pewna część
zapadających depozytów jest przez klientów banków po prostu przedłużana i nie
trzeba szukać ich następców.
Zarządzanie płynnością banku jest bardzo ważne. Co by się
bowiem wydarzyło, gdyby któregoś dnia bank nie zdołał pozyskać kolejnego
depozytu finansującego długoterminowy ? Bank miałby wówczas problem z wypłatą
środków z lokaty, która właśnie się skończyła. A to by oznaczało jego upadłość.
Na szczęście jest jeszcze rynek międzybankowy, czyli
możliwość pożyczenia pieniędzy od innego banku, aby zachować własną płynność.
Zauważ, że w sytuacji kłopotów z pozyskaniem depozytów, bank
nie ma możliwości uczynić niczego wobec swoich kredytobiorców. Kredytobiorca,
który otrzymał kredyt np. na trzydzieści lat jest zobowiązany do spłaty odsetek
i rat zgodnie z harmonogramem. Nie można więc go zmusić do wcześniejszej spłaty
kredytu, a to oczywiście bardzo pomogłoby bankowi.